Cú pháp của Python

Cú pháp của Python

1. Chạy lệnh Python trong cửa sổ dòng lệnh

Trước tiên bạn tải về và cài đặt Python tại địa chỉ https://www.python.org/downloads/.

Sau khi cài đặt thành công, mở cửa sổ dòng lệnh (Command Prompt hoặc PowerShell trong Windows, Terminal trên Mac, Linux).

image.png

Gõ lệnh python (trên Windows) hoặc python3 (trên Mac, Linux) để mở Python Shell.

image.png

Trong Python Shell, sau dấu nhắc lệnh >>> bạn gõ lệnh Python và bấm Enter để chạy:

image.png

Để thoát khỏi Python Shell, chạy lệnh exit().

Bạn cũng có thể tạo một tệp tin có phần mở rộng .py, chẳng hạn helloworld.py và viết các câu lệnh Python trong đó:

# helloworld.py

print("Hello, World!")

Sau đó chạy tập tin này bằng lệnh python3:

$ echo 'print("Hello, World!")' >> helloworld.py
$ python3 helloworld.py

image.png

Thụt lề trong Python

Thụt lề là các khoảng trắng ở đầu mỗi câu lệnh.

Trong các ngôn ngữ lập trình khác, thụt đầu dòng trong mã chỉ để dễ đọc, thì thụt lề trong Python là rất quan trọng.

Python sử dụng thụt đầu dòng để xác định một khối lệnh.

Ví dụ:

if 5 > 2:
    print("Five is greater than two!")

Kết quả:

Five is greater than two!

Python sẽ báo lỗi nếu bạn không thụt đầu dòng:

Ví dụ: Lỗi cú pháp

if 5 > 2:
print("Five is greater than two!")

Kết quả:

IndentationError: expected an indented block

Số lượng khoảng trắng dùng làm thụt lề là tùy ý, nhưng phải có ít nhất một khoảng trắng.

if 5 > 2:
 print("Five is greater than two!") 
if 5 > 2:
        print("Five is greater than two!")

Kết quả:

Five is greater than two!
Five is greater than two!

Tuy nhiên, trong cùng một khối lệnh, số khoảng trắng phải giống nhau, nếu không Python sẽ báo lỗi:

if 5 > 2:
 print("Five is greater than two!")
        print("Five is greater than two!")

Kết quả:

IndentationError: unexpected indent

2. Biến trong Python

Trong Python, các biến được tạo khi bạn gán giá trị cho nó.

Ví dụ: Tạo biến trong Python

x = 5
y = "Hello, World!"

3. Chú thích trong Python

Các chú thích trong Python được viết bắt đầu bằng dấu #, phần còn lại của dòng sẽ là chú thích.

Ví dụ: Tạo chú thích trong Python

# Đây là một chú thích
print("Hello, World!")

Kết quả:

Hello, World!

Các chú thích được trình thông dịch Python bỏ qua, nó không ảnh hướng đến các câu lệnh khác.

Các chú thích được dùng để ghi chú, chú thích, giải thích mã.

Chú thích có thể đặt ở cuối một dòng, và Python bỏ qua phần còn lại của dòng này:

print("Hello, World!")  # đây là một chú thích

Kết quả:

Hello, World!

Có thể dùng chú thích để vô hiệu hóa một dòng lệnh, ta gọi đó là chú thích hóa một câu lệnh (comment out):

# print("Hello, World!")
print("Cheers, Mate!")

Kết quả:

Cheers, Mate!

3.1. Chú thích nhiều dòng

Python không có cú pháp để tạo chú thích nhiều dòng.

Để thêm chú thích nhiều dòng, bạn đơn giản chèn # ở đầu mỗi dòng.

Ví dụ:

# Đây là một chú thích
# viết trên
# nhiều hơn một dòng
print("Hello, World!")

Kết quả:

Hello, World!

Hoặc bạn có thể sử dụng một chuỗi nhiều dòng.

Vì Python sẽ bỏ qua các giá trị chuỗi không được gán cho một biến, bạn có thể thêm một chuỗi nhiều dòng (dùng ba dấu nháy) vào mã của mình và đặt chú thích của bạn bên trong nó:

Ví dụ:

"""
Đây là một chú thích
viết trên
nhiều hơn một dòng
"""
print("Hello, World!")

Kết quả:

Hello, World!

Miễn là không gán chuỗi cho một biến, Python sẽ đọc mã, nhưng sau đó bỏ qua nó và như thế bạn đã tạo được một chú thích nhiều dòng.